در سال 1901، لوئیجی بتزرا، مخترع ایتالیایی، دستگاهی را اختراع کرد که با استفاده از بخار و فشار بالا، عصاره قهوه را در زمانی کوتاه استخراج می‌کرد. این دستگاه که بعدها "اسپرسوساز" نام گرفت، امکان تهیه قهوه‌ای غلیظ و قوی را در کمتر از 25 ثانیه فراهم کرد. در این روش، آب داغ با فشار زیاد از میان ذرات فشرده پودر قهوه عبور می‌کند و مایعی تیره‌رنگ و غنی از طعم به دست می‌آید. لایه نارنجی و کف‌مانندی که روی سطح این قهوه ایجاد می‌شود، همراه با رنگ تیره نزدیک به سیاه آن، دو مشخصه برجسته اسپرسو هستند.

ویژگی های اسپرسو

اسپرسو به‌طور کلی تلخ‌ترین نوع قهوه به شمار می‌رود، اما با ترکیب‌های مختلف، امروزه می‌توان طعم‌های ملایم‌تری از آن تهیه کرد. این قهوه به‌صورت شات (فنجان کوچک) سرو می‌شود و حجم استاندارد یک شات اسپرسو معمولاً بین 25 تا 30 میلی‌لیتر است که به آن "اسپرسو سینگل" گفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با انواع قهوه‌های بر پایه اسپرسو، مطالعه مقالات مرتبط نیز توصیه می‌شود.

روش های تهیه اسپرسو

روش‌های مختلف تهیه اسپرسو ممکن است برای افرادی که به‌تازگی به دنیای قهوه وارد شده‌اند، کمی گیج‌کننده باشد. اسپرسو را می‌توان هم با دستگاه اسپرسوساز و هم بدون آن تهیه کرد، اما کیفیت اسپرسویی که با دستگاه اسپرسوساز آماده می‌شود، به‌طور قابل توجهی بهتر و غلیظ‌تر از روش‌های دیگر است. در این مقاله، مراحل تهیه اسپرسو با دستگاه اسپرسوساز را توضیح خواهیم داد. اگر به یادگیری روش‌های تهیه اسپرسو بدون دستگاه علاقه‌مند هستید، می‌توانید مقاله‌های مرتبط را مطالعه کنید

طرز تهیه اسپرسو با دستگاه

ابتدا آب را به مخزن دستگاه اسپرسوساز اضافه کنید. پرتافیلتر خالی را روی دستگاه قرار داده و به مدت حدود 10 ثانیه با فشردن دکمه عصاره‌گیری، اجازه دهید آب داغ از آن عبور کند. پس از این مرحله، پرتافیلتر را از دستگاه جدا کرده و با یک پارچه تمیز و خشک کنید. این کار به پیش‌گرم شدن پرتافیلتر و بهبود فرآیند عصاره‌گیری کمک می‌کند.

سپس، پودر قهوه را در سبد پرتافیلتر بریزید و با استفاده از تمپر، به‌آرامی پودر را محکم فشرده کنید تا سطح قهوه صاف و یکدست شود. این عمل باعث می‌شود قهوه غلیظ‌تر و با کیفیت‌تری داشته باشید. پرتافیلتر را در محل خود روی دستگاه قرار دهید. توجه داشته باشید که هرگز نباید موادی مثل شکر را به پرتافیلتر اضافه کنید؛ فقط پودر قهوه باید در آن باشد.

پیش از اتصال پرتافیلتر، هد گروپ دستگاه را روشن کنید تا آب از آن عبور کند و هرگونه باقی‌مانده قهوه از عصاره‌گیری قبلی پاک شود و طعم اسپرسوی جدید تحت تأثیر قرار نگیرد. سپس پرتافیلتر را به هد گروپ متصل کرده و فنجان را زیر نازل قرار دهید. با فشردن دکمه دستگاه، شات اسپرسوی خود را بگیرید. این فرآیند معمولاً بین 24 تا 30 ثانیه طول می‌کشد.

اسپرسویی که با دستگاه اسپرسوساز تهیه می‌شود، غلیظ و همراه با یک لایه کرما (کف کرمی رنگ) در سطح آن است. همان‌طور که دیدید، استفاده از دستگاه اسپرسوساز بسیار ساده است و می‌توانید به‌راحتی چند فنجان از این نوشیدنی دل‌پذیر را آماده کنید. برای تهیه اسپرسوی بهتر، نکات مهمی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

آماده سازی دستگاه اسپرسوساز:

ابتدا دستگاه اسپرسوساز خود را به‌دقت تمیز کنید تا از ایجاد طعم‌های نامطلوب ناشی از رسوبات جلوگیری شود. همچنین توصیه می‌شود به‌طور منظم و در فواصل زمانی مشخص، عملیات رسوب‌زدایی را انجام دهید تا کیفیت قهوه‌های شما حفظ شده و دستگاه به بهترین شکل عمل کند.

اجزای اسپرسوساز:

اجزای اصلی اسپرسوساز عبارتند از:

1. مخزن آب: برای نگهداری آب مورد نیاز.
2. پمپ: فشار لازم برای عبور آب از دانه‌های قهوه را تأمین می‌کند.
3. گرم‌کن: آب را به دمای مناسب می‌رساند.
4. هد گروپ: محلی که پرتافیلتر به آن متصل می‌شود و آب از آن عبور می‌کند.
5. پرتافیلتر: محفظه‌ای که پودر قهوه در آن قرار می‌گیرد.
6. نازل قهوه: جایی که اسپرسو از دستگاه خارج می‌شود.
7. تمپر: برای فشرده کردن پودر قهوه است.
8. فنجان گرم‌کن: :برای گرم کردن فنجان قبل از سرو اسپرسو (در برخی مدل‌ها).

فوت و فن تهیه اسپرسو

1- استفاده از آب گرم یا سرد ممنوع است: دمای آب باید به اندازه دمای اتاق باشد. همچنین، توصیه می‌شود از آب شیر برای تهیه اسپرسو استفاده نکنید، زیرا املاح موجود در آب شیر می‌توانند موجب ایجاد رسوب در دستگاه اسپرسوساز شما شوند.

2- گرم کردن فنجان قبل از عصاره‌گیری: پیش از ریختن اسپرسو، فنجان را به مدت 1 دقیقه با آب داغ پر کنید. این کار باعث می‌شود دمای فنجان و اسپرسو به هم نزدیک شده و از سرد شدن سریع قهوه جلوگیری شود.

3- نکته نهایی: اسپرسو باید بلافاصله پس از ریخته شدن در فنجان سرو شود. معمولاً در کنار اسپرسو، یک شکلات کوچک و یک فنجان آب سرو می‌شود. می‌توانید آب را پیش از نوشیدن اسپرسو میل کنید تا طعم قهوه را بهتر حس کنید. 

نکات مهم در انتخاب قهوه مناسب برای تهیه اسپرسو:

درجه آسیاب مناسب: میزان آسیاب دانه‌ها برای دستگاه‌های اسپرسو خانگی و حرفه‌ای متفاوت است. اگر دانه‌ها درشت آسیاب شوند، آب سریع‌تر عبور کرده و اسپرسو رقیق و بی‌طعم خواهد بود. آسیاب خیلی ریز نیز باعث تلخی می‌شود. آسیاب ریز قهوه‌ای غلیظ با کرمای ضخیم ایجاد می‌کند، در حالی که آسیاب درشت شاتی سبک و کم‌طعم تولید می‌کند. اگر دستگاه آسیاب ندارید، هنگام خرید بپرسید دانه‌ها برای چه نوع دستگاهی آسیاب شوند.

رست دانه‌ها: دانه‌های قهوه در درجات مختلفی از رست (از روشن تا تیره) موجود هستند. رست‌های تیره‌تر برای اسپرسو ترجیح داده می‌شوند زیرا عطر و طعم قوی‌تری دارند. اگر درباره رست قهوه اطلاعاتی ندارید، می‌توانید مقاله مرتبط را مطالعه کنید.

دما و فشار آب: فشار آب باید بین 15 تا 20 بار باشد و دمای آب باید به 197-204 درجه فارنهایت (92-97 درجه سانتی‌گراد) برسد تا اسپرسویی کامل داشته باشید.

تازگی دانه‌ها: تازگی دانه‌های قهوه اهمیت زیادی دارد. دانه‌ها باید تازه باشند و آسیاب کردن آن‌ها بلافاصله قبل از دم‌آوری به حفظ عطر و طعم کمک می‌کند.

عوامل تأثیرگذار بر کف اسپرسو

کف قهوه، معروف به "کرما"، یکی از مشخصه‌های بارز اسپرسوی خوب است. اگر اسپرسوی شما کف کافی نداشته باشد، ممکن است به دلایل زیر باشد.

1. تازگی دانه‌های قهوه: دانه‌های قهوه تازه باید استفاده شوند. قهوه کهنه معمولاً کف خوبی نمی‌سازد، زیرا CO2 موجود در دانه‌ها کاهش یافته است.

2. درجه آسیاب: اگر قهوه خیلی درشت آسیاب شده باشد، ممکن است نتواند به‌خوبی عصاره‌گیری شود و در نتیجه کف کمتری تولید کند. برعکس، اگر خیلی ریز آسیاب شده باشد، ممکن است استخراج بیش از حد صورت بگیرد و طعم تلخی به قهوه بدهد.

3. فشار آب: فشار ناکافی در حین استخراج می‌تواند مانع از ایجاد کرما (کف قهوه) شود. فشار مناسب برای تهیه اسپرسو معمولاً بین ۹ تا ۱۵ بار است.

4. دمای آب: دمای نامناسب آب (بسیار گرم یا سرد) می‌تواند تأثیر منفی بر روی عصاره‌گیری و تولید کف بگذارد. دما باید بین ۱۹۰ تا ۲۰۰ درجه فارنهایت (۹۲ تا ۹۴ درجه سانتی‌گراد) باشد.

5. کف‌سازی یا کرما: روش‌های نادرست در تکنیک‌های دم‌آوری، مانند فشار نادرست در پرتافیلتر، می‌تواند منجر به عدم تولید کف شود.

6. تمیزی دستگاه: رسوبات یا کثیفی در دستگاه اسپرسوساز می‌توانند بر کیفیت اسپرسو و کف آن تأثیر بگذارند. تمیز کردن دستگاه به‌طور منظم ضروری است.

7. مرطوب شدن پودر قهوه: اگر پودر قهوه مرطوب باشد احتمال کف کردن آن پایین خواهد بود. برای تهیه بیشترین کف بهتر است قهوه را بلافاصله قبل از تهیه اسپرسو، آسیاب کرد.

با توجه به این عوامل، می‌توانید مشکلات مربوط به کف نکردن قهوه اسپرسو را بررسی و اصلاح کنید.

بطور کلی توجه داشته باشید که بطور معمول نوع دانه ربوستا (Robusta) کرما یا کف بهتری ایجاد می‌کند.

با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، شما می‌توانید اسپرسویی با کیفیت و دلپذیر تهیه کنید و از طعم لذیذ آن لذت ببرید. به یاد داشته باشید که تجربه تهیه و نوشیدن اسپرسو تنها با استفاده از مواد اولیه با کیفیت و ابزار مناسب به دست می‌آید. امیدواریم این مقاله به شما در درک بهتر اسپرسو و روش‌های تهیه آن کمک کرده باشد.